Defter Beyan Sistemi Nedir?

Serbest meslek erbabı, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin kayıtlarının elektronik ortamda tutulmasına, bu kayıtlardan serbest meslek erbabı ile işletme hesabı esasına göre defter tutanların defterlerinin elektronik olarak oluşturulması ve saklanmasına, vergi beyannameleri, bildirim ve dilekçelerin elektronik olarak verilebilmesine, elektronik ortamda belge düzenlenebilmesine imkan tanıyan ve kapsamda yer alan mükelleflerin Gelir İdaresi Başkanlığı veri tabanında yer alan diğer bilgilerini mükelleflerin bilgisine sunan sistemdir.

 

Defter Beyan Başvurusu Nasıl Yapılır?

Sistemi kullanmak zorunda olanların, kullanmaya başlayacakları takvim yılından önceki ayın son gününe kadar (bu gün dahil) www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden veya gelir vergisi yönünden bağlı bulundukları vergi dairesi aracılığıyla başvuru yapmaları gerekmektedir.

Başvuru, mükelleflerin kendileri tarafından yapılabileceği gibi, aracılık ve sorumluluk sözleşmesi imzalanan meslek mensupları ya da meslek odaları (basit usule tabi mükelleflerle sınırlı olmak üzere) aracılığıyla da yapılabilecektir.

 

Defter Beyan Sisteminin Faydaları

  • Bir muhasebe programına ihtiyaç duyulmaksızın internetin olduğu her yerden vergisel ve ticari işlemlerin elektronik ortamda kayıt altına alınabilmesi.
  • Kırtasiyeciliği azaltması.
  • Defter tasdikine ihtiyaç duyulmaması.
  • Defterleri muhafaza etmeye yönelik maliyetlerin söz konusu olmaması ile fatura ve makbuz gibi belgelerin elektronik olarak düzenlenebilmesi gibi imkânlar sayesinde yükümlülüklere ilişkin bürokratik işlemlerin ve uyum maliyetlerinin azaltılması.
  • Kayıt dışı ekonomi ile etkin bir şekilde mücadele edilmesi.
  • Vergiye gönüllü uyum seviyelerinin artırılması.

 

Defter Beyan Mevzuatı

486 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine ulaşmak için tıklayınız.

Defter-Beyan Sistemi Kullanımı Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi (Meslek Odaları ile Basit Usulde Vergilendirilen Üyeleri İçin) için tıklayınız.

499 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine ulaşmak için tıklayınız.

2018/Ocak dönemine yönelik olarak Defter-Beyan Sistemine yapılması gereken kayıtlara ilişkin sürenin uzatılması ile söz konusu döneme ait beyannamelerin Beyanname Düzenleme Programı aracılığıyla da verilebilmesine ilişkin 23/02/2018 tarihli ve VUK-100 / 2018-4 sayılı Vergi Usul Kanunu Sirküleri için tıklayınız.

Defter-Beyan Sistemini Kullanmakla Yükümlü Olan Serbest Meslek Erbabı Tarafından, 2018/Şubat Dönemine Ait Olarak Sisteme Yapılması Gereken Kayıtlara İlişkin Süre Uzatılmıştır. Sirküler için tıklayınız.

Defter Beyan Sistemi Zorunlu mu? Kimler Defter Beyan Sistemini Kullanmak Zorunda?

Serbest meslek erbapları, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ile basit usule tabi olan mükelleflerin Sistemi kullanmaları zorunludur.

Serbest meslek erbapları ile basit usule tabi mükellefler (noterler ile noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar hariç) 1/1/2018, diğer mükellefler ise 1/1/2019 (serbest meslek kazanç defteri yanında işletme hesabı esasına göre defter tutanlar açısından 1/1/2018) tarihinden itibaren Sistemi kullanmaya başlayacaklardır.

Serbest meslek kazanç defteri yanında bilanço esasına göre defter tutan mükellefler de, 1/1/2018 tarihinden itibaren serbest meslek faaliyetine ilişkin kayıtlarını ve kazanç defterini Sistem üzerinden tutacaktır.

 

Defter Beyan Sistemi Nasıl Kullanılır?

Sisteme, www.defterbeyan.gov.tr adresi üzerinden giriş yaparak, gelir, gider, çalışan, stok, sabit kıymet gibi kayıtlarınızı elektronik ortamda yapabilir, defterlerinizi bu kayıtlardan hareketle elektronik ortamda oluşturabilir ve beyannamelerinizi hazırlayarak onaylayabilirsiniz.

Serbest Meslek Kapsamı

Serbest meslek faaliyeti, sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari niteliği olmayan işlerin işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.

Serbest meslek erbaplarının kimler olduğu 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 66’ncı maddesinde belirtilmiştir.

Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Tahkim işleri dolayısıyla hakemlerin aldıkları ücretler ile kolektif, adi komandit ve adi şirketler tarafından yapılan serbest meslek faaliyeti neticesinde doğan kazançlar da serbest meslek kazancıdır.

Bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ile diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan (ödenen) giderler indirildikten sonra kalan fark serbest meslek kazancıdır.

İşletme Hesabı Kapsamı

Tüccarlar, defter tutma bakımından ikiye ayrılmaktadır. Birinci sınıf tüccarlar bilanço esasına göre, ikinci sınıf tüccarlar ise işletme hesabı esasına göre defter tutmaktadır.

İkinci sınıf tüccarların kimler olduğu 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 178’inci maddesinde sayılmıştır.

İkinci sınıf tacirler, kazançlarını işletme hesabı esasında tespit ederler. İşletme hesabının sol tarafını gider, sağ tarafını hasılat kısmı teşkil eder.

İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar her hesap döneminin sonunda (işletme hesabı hulasası) çıkarırlar.

Basit Usul Kapsamı

Gelir vergisine tabi olan ticaret ve sanat erbabı, kazancın tespit usulü bakımından ikiye ayrılmaktadır.

Basit usulde ticari kazanç; bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır.

Basit usule tabi olabilmenin genel şartları 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 47’nci, özel şartları ise 48’inc maddesinde belirtilmiştir.

Basit usulde vergilendirme kapsamında bulunan mükelleflere, gerçek usulde vergilendirilen mükelleflerden farklı bir takım kolaylıklar sağlanmıştır. Basit usulde vergilendirmenin sağladığı bazı kolaylıklar şunlardır:

  • Defter tutulmaz.
  • Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez. (Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi verilmesi durumu hariç)
  • Geçici vergi ödenmez, buna ilişkin beyanname verilmez ve bildirimde bulunulmaz.
  • Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır.
  • Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmaz.
  • Ticari kazançlarına yıllık 8.000 TL indirim uygulanmaktadır.
  • Engellilik indiriminden faydalanabilirler.